X (Close panel)Bibliográfiai adatok

Appendix IV.

Szerző: Petrus Ransanus

Bibliográfiai adatok

Cím: Epithoma rerum Hungararum
Alcím: Id est annalium omnium temporum liber primus et sexagesimus
Dátum: 1977
Kiadás helye: Budapest
Kiadó: Akadémiai Kiadó
ISBN: 9630509946
Szerkesztő: Petrus Kulcsár

Keletkezés:

Dátum:

Hely: Ternaviae
Nyelvek:
Kulcsszavak: ajánlás

Szövegforrások listája:

  • Szövegforrás KK: Kritikai kiadás
  • Szövegforrás L1: Epitome rerum Hungaricarum velut per indices descripta auctore Petro Ransano apud Mathiam regem olim regis Neapolitani triennium legato. Impressum Ternaviae elimatione et relectione Lucae Peechi Pannonii, M. D. LXXXIX. Foll. 188 innum. In 8°, segnatura (:) in 4°. (foll. (:)2r–(:)3v)

Elektronikus kiadás adatai:

A projekt vezetője: Palkó Gábor
TEI-specification: Fellegi Zsófia
XML szerkesztő: Tubay Tiziano
XML szerkesztő: Bobák Barbara
XML szerkesztő: Sárközi-Lindner Zsófia
Felelős kiadó: DigiPhil

Kiadás:

digital edition
A kiadásról:
Kiadó: Bölcsészettudományi Kutatóközpont, Irodalomtudományi Intézet
Kiadás helye: Budapest
2021 ©Free Access - no-reuse
X (Close panel)Megjegyzések

Megjegyzések:

A fejezeteknél, pl. .... A bekezdéseket pl. ... Az áthúzott szövegek pl. A fejezeteknél, pl. .... A bekezdéseket pl. ... Az áthúzott szövegek pl. A fejezeteknél, pl. .... A bekezdéseket pl. ... Az áthúzott szövegek pl.
X (Close panel)Verzió: KK : Kritikai kiadás
Lucas Pécsi: Dedicatio ad Nicolaum Telegdi  
 Reverendissimo domino, domino Nicolao Telegdino electo episcopo Quinqueeclesiensi, administratori in spiritualibus archiepiscopatus Strigoniensis etc., sacrae caesareae et regiae maiestatis consiliario etc. Lucas Peechi Pannonius salutem plurimam dicit.  
Recte quidem, reverendissime domine, Antonius apud Ciceronem historiam suis laudibus exornans eamque magistram vitae nominans scriptores illius amplissima profluentique laude donavit, ii enim sunt, qui praeterita tenent accuratius, praesentia notant solertius, futura praevident perspicatius, ii sunt, qui excultis ac illustribus literis res inventas consignant, veritatem ostentant, quae nuda proferri amat, nuda videri desiderat et peregrinis facundiae pigmentis fucata corrumpitur.
n
Jegyzet 2 Antonius apud Ciceronem cf. Cicero: De oratore 2.9: „Historia vero testis temporum, lux veritatis, vita memoriae, magistra vitae, nuntia vetustatis qua voce alia nisi oratoria immortalitati commendatur?“
Magna profecto gratia rerum gestarum scriptoribus habenda, qui suo studio effecerunt, ut cognitis rebus praeteritis, quid in vita hominum laudetur aut vituperetur, quid probetur aut offendat, tanquam in speculo mundissimo intueremur. In quorum numero Petrus Ransanus vir sane magna authoritate rerumque peritia insignis non ultimas meo iudicio tenet partes, qui res Hungaricas sapienter, iuste, pie, fortiter moderateque gestas splendida et illustri oratione perstrinxit, nihil enim rebus Hungaricis vel detraxit vel addidit copiosius, sed brevi simplicique oratione eas (intra veritatis cancellos persistens) comprehendit.
n
Jegyzet 4 vel detraxit vel addidit etc. cf. Appendix I.13.
Non desunt quamplurimi, qui eius animi dotes maximis ornaverint laudibus, Antonius certe Bonfinius vir stili gravitate rerumque experientia suorum temporum excellentissimus Mathiae regis funebres pompas descripturus sic ait: Petro Lucerino doctissimo et oratori Neapolitano datum laudandi regis negotium, is de laudibus et gestis eius sat ornatam et copiosam habuit orationem etc.
n
Jegyzet 5 Bonfinius... sic ait = Antonius de Bonfinis: Rerum Ungaricarum decades , ed. cit., Decas IV., liber 8., sent. 242: „Inter sacrificandum Petro episcopo Lucerino viro doctissimo et oratori Neapolitano datum laudandi regis est negotium. Is de laudibus et gestis eius sat ornatam et copiosam habuit orationem et multis (annuente senatu cunctisque pontificibus) iam rationibus ostendit Mathiam regem Christiane rei publice assertorem, principem invictissimum et de Romana semper ecclesia optime meritum iure inter divos esse referendum“ etc. Similiter apud Tuberonem: „Absoluta re divina episcopus Noceranus, qui nomine Ferdinandi regis Neapolitani orator ad Matthiam aliquot ante mensibus venerat, vir non ineruditus, pauca admodum in regis funere verba fecit, magisque ritum funeris ea oratione servavit, quam quidquam dignum illo rege disseruit propterea, quod omni paene laudatione omissa tantummodo de eius exitu locutus est affirmans nullum genus mortis, quantum- cunque id horrendum eveniat, hominem fato functum infelicem reddere, quem praeterita satis commendet vita. Atque haec oratio eo pertinere visa est, ne scilicet regi dedecori tribueretur, quod usu linguae luminumque amisso morientis officium Christiani pro palam obire nequiverit.“ (Schwandtnerus SRH II. 117.)
Proinde non est opus, ut ego illis commemorandis tempus teram, dolendum profecto fuisset, si tanti viri tam fructuosam historiam interire contigisset, quam ipse posteritati relinquere non recusavit. Non inficior autem ante plures annos virorum doctorum studio ac opera in lucem venisse nec sine fructu quidem, verum ubi animadverterem exemplaria iam tempore contrita ac consumpta esse, typis tua fretus benevolentia denuo eam tradere non dubitavi.
n
Jegyzet 7 ante plures annos... in lucem venisse : de editione a Sambuco facta ( Z ) agitur.
Idque eo libentius feci, quod manu scriptum exemplar ex Sigismundi Tordae biblioteca ad manus mihi venisset, unde indicem primum operis, qui priori aeditioni deerat, nostrae huic adiungere potui, appendicem quoque adieci non, ut hanc aeditionem ea fulcirem, sed ut historiam consummarem.
n
Jegyzet 8 ex Sigismundi Tordae biblioteca : Sigismundus Torda de Gyalu officio in camera regia fungebatur, disciplinae Melanchthonis alumnus fuit, cuius nutu Orestem Euripidis in Latinum convertit (Basileae 1551). Anno 1569 mortuus est. – appendicem quoque adieci : v. descriptionem editionis L in nostra Praefatione.
Quid vero sim consecutus, aliorum iudicio lubens permitto, in quibus unus tu, patrone amplissime, es mihi instar omnium, tuus amor et benevolentia fructus erit uberrimus. Si enim ab eo tempore, quo me primum ad studia bonarum artium lautissimo apparatu incitasti, tibi omnia, quae a me proficiscerentur, me debere statui, quanto amplior nunc ea voluntas in me esse debet, quando principum amore in altissimo dignitatis gradu positus ecclesiae tranquillitati bene consulere ac praesidere incipis.
n
Jegyzet 10 in altissimo dignitatis gradu : archiepiscopatus Strigoniensis inter Hungaros pro summa dignitate ecclesiastica habetur.
Huius animi testem Ransanum hoc tempore mitto et in tuo nomine digne apparere iubeo. Deus det dignos tua authoritate progressus et firma ponat officii incaepti fundamenta, ut quemadmodum saeculo infoelicissimo gubernacula fidei assumpsisti, ita etiam ferventius vineam domini tueare. Vale, patrone inprimis gratiosissime! Ternaviae 5. Nonas Maii M.D. LXXIX.  
 
X (Close panel)Verzió: L1 : Epitome rerum Hungaricarum velut per indices descripta auctore Petro Ransano apud Mathiam regem olim regis Neapolitani triennium legato. Impressum Ternaviae elimatione et relectione Lucae Peechi Pannonii, M. D. LXXXIX. Foll. 188 innum. In 8°, segnatura (:) in 4°. (foll. (:)2r–(:)3v)
Lucas Pécsi: Dedicatio ad Nicolaum Telegdi  
 Reverendissimo domino, domino Nicolao Telegdino electo episcopo Quinqueeclesiensi, administratori in spiritualibus archiepiscopatus Strigoniensis etc., sacrae caesareae et regiae maiestatis consiliario etc. Lucas Peechi Pannonius salutem plurimam dicit.  
Recte quidem, reverendissime domine, Antonius apud Ciceronem historiam suis laudibus exornans eamque magistram vitae nominans scriptores illius amplissima profluentique laude donavit, ii enim sunt, qui praeterita tenent accuratius, praesentia notant solertius, futura praevident perspicatius, ii sunt, qui excultis ac illustribus literis res inventas consignant, veritatem ostentant, quae nuda proferri amat, nuda videri desiderat et peregrinis facundiae pigmentis fucata corrumpitur.
n
Jegyzet 2 Antonius apud Ciceronem cf. Cicero: De oratore 2.9: „Historia vero testis temporum, lux veritatis, vita memoriae, magistra vitae, nuntia vetustatis qua voce alia nisi oratoria immortalitati commendatur?“
Magna profecto gratia rerum gestarum scriptoribus habenda, qui suo studio effecerunt, ut cognitis rebus praeteritis, quid in vita hominum laudetur aut vituperetur, quid probetur aut offendat, tanquam in speculo mundissimo intueremur. In quorum numero Petrus Ransanus vir sane magna authoritate rerumque peritia insignis non ultimas meo iudicio tenet partes, qui res Hungaricas sapienter, iuste, pie, fortiter moderateque gestas splendida et illustri oratione perstrinxit, nihil enim rebus Hungaricis vel detraxit vel addidit copiosius, sed brevi simplicique oratione eas (intra veritatis cancellos persistens) comprehendit.
n
Jegyzet 4 vel detraxit vel addidit etc. cf. Appendix I.13.
Non desunt quamplurimi, qui eius animi dotes maximis ornaverint laudibus, Antonius certe Bonfinius vir stili gravitate rerumque experientia suorum temporum excellentissimus Mathiae regis funebres pompas descripturus sic ait: Petro Lucerino doctissimo et oratori Neapolitano datum laudandi regis negotium, is de laudibus et gestis eius sat ornatam et copiosam habuit orationem etc.
n
Jegyzet 5 Bonfinius... sic ait = Antonius de Bonfinis: Rerum Ungaricarum decades , ed. cit., Decas IV., liber 8., sent. 242: „Inter sacrificandum Petro episcopo Lucerino viro doctissimo et oratori Neapolitano datum laudandi regis est negotium. Is de laudibus et gestis eius sat ornatam et copiosam habuit orationem et multis (annuente senatu cunctisque pontificibus) iam rationibus ostendit Mathiam regem Christiane rei publice assertorem, principem invictissimum et de Romana semper ecclesia optime meritum iure inter divos esse referendum“ etc. Similiter apud Tuberonem: „Absoluta re divina episcopus Noceranus, qui nomine Ferdinandi regis Neapolitani orator ad Matthiam aliquot ante mensibus venerat, vir non ineruditus, pauca admodum in regis funere verba fecit, magisque ritum funeris ea oratione servavit, quam quidquam dignum illo rege disseruit propterea, quod omni paene laudatione omissa tantummodo de eius exitu locutus est affirmans nullum genus mortis, quantum- cunque id horrendum eveniat, hominem fato functum infelicem reddere, quem praeterita satis commendet vita. Atque haec oratio eo pertinere visa est, ne scilicet regi dedecori tribueretur, quod usu linguae luminumque amisso morientis officium Christiani pro palam obire nequiverit.“ (Schwandtnerus SRH II. 117.)
Proinde non est opus, ut ego illis commemorandis tempus teram, dolendum profecto fuisset, si tanti viri tam fructuosam historiam interire contigisset, quam ipse posteritati relinquere non recusavit. Non inficior autem ante plures annos virorum doctorum studio ac opera in lucem venisse nec sine fructu quidem, verum ubi animadverterem exemplaria iam tempore contrita ac consumpta esse, typis tua fretus benevolentia denuo eam tradere non dubitavi.
n
Jegyzet 7 ante plures annos... in lucem venisse : de editione a Sambuco facta ( Z ) agitur.
Idque eo libentius feci, quod manu scriptum exemplar ex Sigismundi Tordae biblioteca ad manus mihi venisset, unde indicem primum operis, qui priori aeditioni deerat, nostrae huic adiungere potui, appendicem quoque adieci non, ut hanc aeditionem ea fulcirem, sed ut historiam consummarem.
n
Jegyzet 8 ex Sigismundi Tordae biblioteca : Sigismundus Torda de Gyalu officio in camera regia fungebatur, disciplinae Melanchthonis alumnus fuit, cuius nutu Orestem Euripidis in Latinum convertit (Basileae 1551). Anno 1569 mortuus est. – appendicem quoque adieci : v. descriptionem editionis L in nostra Praefatione.
Quid vero sim consecutus, aliorum iudicio lubens permitto, in quibus unus tu, patrone amplissime, es mihi instar omnium, tuus amor et benevolentia fructus erit uberrimus. Si enim ab eo tempore, quo me primum ad studia bonarum artium lautissimo apparatu incitasti, tibi omnia, quae a me proficiscerentur, me debere statui, quanto amplior nunc ea voluntas in me esse debet, quando principum amore in altissimo dignitatis gradu positus ecclesiae tranquillitati bene consulere ac praesidere incipis.
n
Jegyzet 10 in altissimo dignitatis gradu : archiepiscopatus Strigoniensis inter Hungaros pro summa dignitate ecclesiastica habetur.
Huius animi testem Ransanum hoc tempore mitto et in tuo nomine digne apparere iubeo. Deus det dignos tua authoritate progressus et firma ponat officii incaepti fundamenta, ut quemadmodum saeculo infoelicissimo gubernacula fidei assumpsisti, ita etiam ferventius vineam domini tueare. Vale, patrone inprimis gratiosissime! Ternaviae 5. Nonas Maii M.D. LXXIX.